Sevgili usta girişimci okurları, sizlere hayvancılık sektörünün önemli bir maliyet girdisi olarak görülen ve bu işe yeni başlayacak girişimcileri üstünde kara kara düşündüren bir konudan bahsetmek istiyorum:
‘’Büyükbaş hayvan barınaklarının(ahır) çeşitleri ve kurulum aşamasında dikkat edilmesi gereken hususlar.’’
Hayvancılık faaliyetinde bulunacak bir girişimci, ahır konusunda ki gerekli detayları bilmek zorundadır. Öncelikle olarak girişimcinin hangi ahır tipini seçeceğinden çok mevki olarak nereyi belirlediği daha önemlidir. Devletin yaptığı son düzenlemelerde, yerleşim yeri içerisine veya yakınlarına yapılan ahır kurulumlarına izin verilmemektedir. Yani yapılacak ahırların yerleşim yerinden uzak bölgelere yapılması gereklidir. Bu uzaklık ise, bölgelere ve yerleşim yeri büyüklüklerine göre değişiklik göstermektedir.
Yaptırılmak istenen ahırlar doğal bir eğim üzerine kurulmalıdır. Bu sayede ahır temizliği daha kolay sağlanmaktadır. Mümkün olduğunca, çok fazla rüzgar almayan yerler tercih edilmelidir. En uygun yerler genellikle rüzgar almayan dağ yamaçlarıdır ve ahır kokusunun yerleşim yerlerine ulaşmasını engellemek amacıyla ahırların, rüzgara ters olarak kurulum tercih edilmelidir. Ayrıyeten ahırların en çok kullanılan kapılarının güney merkezli olmasına da dikkat edilmelidir. Bu genel bilgilerden sonra gelelim ahır tiplerine:
5- Eski Usul Tam Kapalı Sistem:
Geleneksel hayvancılık sisteminde çokça görülen bir tiptir. Bu ahır tipinde ahır kapalı bir kutu gibidir. Giriş çıkışların küçük kapılardan sağlandığı, pencereleri bulunan ve tek katlı bir evi andıran ahır tipleridir. Bu ahırlarda hayvanlar bağlanarak kontrol edilir ve hareket kabiliyetleri neredeyse yok denecek düzeydedir. Hayvan sağlığı için en zararlı ahır tipidir. Kapalı ortamda sürekli kalan hayvanlar strese girmekte ve çok fazla hastalanmaktadır. Bu gibi nedenlerden dolayı da hayvanların et ve süt verimi oldukça düşmektedir.
4- Kapalı Sistem:
Kapalı sistem, eski usule oldukça benzemektedir. Tek fark, ahıra bağlı bir avlunun(geniş bir alanın) bulunmasıdır. Özellikle sulama gibi ihtiyaçlar için hayvanlar avluya çıkartılmakta ve işlem bittiğinde tekrar ahıra alınmaktadır. Kısmen de olsa eski usul sistemine göre daha verimli diyebiliriz.
3- Yarı Açık Ahır Sistemi:
Yarı açık ahır sisteminde, genellikle ahırın dört duvarından birisi bulunmamaktadır. Olmayan duvar tarafında en az ahırın içi kadar bir avlu bulunmakta ve hayvanlar sık sık bu avluya çıkartılmaktadır. Hayvanların ahır içerisinde bağlı durmasına ya da serbest dolaşım yapabilmelerine izin verilmektedir. Bu sistem diğer ahırlara göre daha verimli ve hayvan hastalıklarının da daha az görüldüğü sistemdir. Hayvanlar serbest bırakıldığında istedikleri gibi hareket edebilecek ve kendilerini daha rahat hissedip daha az stres yaşayacaklardır. Böylece de hayvanlar daha verimli hale geleceklerdir. Bu sistem dört duvar da açılarak, ahırın etrafı daha geniş bir avluyla çevrilerek de uygulanabilmektedir.
2- Tam Açık Sistem:
Bu ahır sistemi hayvanlar için en uygunu diyebiliriz. Hayvanlar büyük bir avlu içerisinde sadece gölgelikler altında yaşamlarını sürdürürler. Doğal ortamlarına en yakın olan bu sistem verim açısından oldukça elverişlidir.
1- Doğal Açık Sistem:
Bu ahır sisteminde de, bir nevi tam açık sistem kurulmaktadır. Ancak çok daha büyük bir arazi tel örgüler yardımıyla çevrilerek, hayvanların çok daha geniş bir arazide serbestçe gezinmelerine imkan tanınmaktadır. Hayvanların yem ve su ihtiyaçlarını karşılayacağı istasyonlar, bu arazinin belirli bölgelerine kurularak karşılanmaktadır. En yüksek verimin sağlandığı sistem bu sistemdir.
Bu bilgilerden sonra şunları da bilmekte fayda vardır:
İklim şartları ve coğrafi koşullar hangi tip barınağı seçeceğimiz de önemli rol oynamaktadır. Örneğin, doğal açık sistem ülkemizin doğu bölgelerinde verimi artırmak yerine düşürecektir. Görüldüğü üzere ahır tipleri kademeli olarak verilmiştir. Bunun yanında hayvanlar açık sistemlerde hava akımlarına maruz kalmaktadır. Ege ve Güney bölgeleri çok fazla hava akımına maruz kaldığı için bu bölgelerde açık sistemler sağlıklı olmayabilir. Bulunduğunuz bölgeyi iyi tahlil etmeli ve seçiminizi ona göre yapmalısınız.
